Maria Grzegorzewska
„Nie ma kaleki – jest człowiek”
Wśród patronów roku 2022, wybranych przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, znalazła się wybitna postać, twórczyni pedagogiki specjalnej w Polsce, Maria Grzegorzewska.
Zasięgiem swoich działań pedagogicznych obejmowała wszystkie osoby niepełnosprawne, dokonana przez nią klasyfikacja niepełnosprawności przyczyniła się do usprawnienia procesu kształcenia oraz dostosowania treści i metod nauczania do ich potrzeb. Jej działalność obejmowała głownie: tyflopedagogikę, surdopedagogikę i oligofrenopedagogikę. Jako jedna z pierwszych osób w Polsce sformułowała założenia i zakres rewalidacji społecznej. Uważała to za najważniejszy cel pedagogiki.
Nazywa się ją wizjonerką, której idee są do dzisiaj aktualne. W swoim życiu kierowała się zasadą, „Każdemu człowiekowi – niezależnie od rasy, narodowości, wieku czy zasług – przysługuje elementarny szacunek i prawo do życia w ludzkich warunkach”.(…) „We wszystkich dziedzinach życia decydującą rolę odgrywa człowiek, dlatego troska o wartość człowieka jest najważniejszym zagadnieniem”. Idea godności była dla niej ważna szczególnie w kontekście niepełnosprawności i pedagogiki specjalnej.
Grzegorzewska zwracała uwagę na problem segregacji w nauczaniu osób z niepełnosprawnością. Podkreślała, że osoby te należy włączyć do życia społecznego, dając im szansę na przezwyciężenie własnych trudności, ale i dążyć do tego, aby łamać bariery dzielące osoby pełnosprawne i niepełnosprawne.
Jej prace stanowią inspirację dla kolejnych badaczy i twórców akademickiej pedagogiki specjalnej oraz praktyki edukacyjnej, terapeutycznej i rehabilitacyjnej. Szczególną wartość nadała pracy nauczyciela-wychowawcy, którego widziała jako człowieka bogatego wewnętrznie, charyzmatycznego i empatycznego.
Maria Grzegorzewska przyczyniła się do poprawy jakości życia osób z niepełnosprawnością intelektualną, które odzyskały odebraną im godność oraz zyskały możliwość rozwoju swoich zainteresowań i umiejętności umożliwiających im przystosowanie do samodzielnego życia.
Reasumując, należy podkreślić, że wkład Marii Grzegorzewskiej w pracę z osobami niepełnosprawnymi był bardzo istotny. Jej działania na polskim gruncie dały początek ciekawej, jak i wymagającej dziedzinie, jaką jest pedagogika specjalna.
Maria Grzegorzewska, wielki pedagog, a przede wszystkim człowiek o wielkim sercu.
„Wartość człowieka jest najcenniejszą wartością świata”
Katarzyna Jońca
Źródła:
- Zeszyty Naukowe Pedagogiki Specjalnej, nr 10
- bibliotekawszkole.pl
M. Grzegorzewska – „ Szkoła w fotografii” – p. E. Kocel
